We kunnen het allemaal zo goed relativeren en beredeneren hier, veilig, vanuit onze keurige, ordentelijke maatschappij: zo hoort het te lopen en zo zou men zijn kinderen moeten opvoeden en begeleiden. Maar op het moment dat we die redenering in een land als Brazilië plaatsen, wordt het verhaal toch wel even anders. Daar is de doorsnee burger een "roepende in de woestijn" als hij of zij ergens hulp of begeleiding bij nodig heeft. Ik heb het met eigen ogen allemaal gezien deze zomer en ik weet nog steeds niet wat ik moet antwoorden als mensen mij vragen "Wat vond je van Brazilië?".

laat ik voorop stellen dat mijn bewondering voor Rob en Lucia alleen maar gegroeid is (wát een volharding!) en dat het heerlijk was om de Pinokio-kinderen in levenden lijve te mogen zien en meemaken. Mijn conclusie kan ik in ieder geval verwoorden door te zeggen dat onze hulp er ECHT heel erg hard nodig is! Zonder onze financiële (en mentale) steun wordt het erg moeilijk, zeg maar onmogelijk voor Lucia om Pinokio's doel te realiseren. Het huis is duidelijk herkenbaar maar nog lang niet af; een huis bestaat niet alleen uit muren en een dak. Er moeten bedden, beddengoed, meubels, een keuken, potten en pannen, een bibliotheek, buro's, speelgoed, een wasmachines, strijkplanken en -bouten, sanitair en weet ik wat niet meer in komen. En dan heb ik het nog niet eens over het onmisbare bijbehorende personeel! En dat kost zoals gewoonlijk geld, veel geld! Dus is er nog erg veel voor ons te doen.

Ik ben met Lucia een maand lang op pad geweest en was regelmatig "de dwangbuis nabij". De frustraties die je daar dagelijks meemaakt zijn genoeg om een wat minder vastberaden mens voorgoed naar een ander werelddeel te verjagen. Om te beginnen is het bezit (én dus het gebruik) van een telefoon een uitzondering. Alles wordt mondeling geregeld en moet dus "face to face" worden gedaan. En dat terwijl de wegen in de provincie zeer slecht begaanbaar zijn (zij bestaan voor 90% uit zandwegen en deze worden alleen in een verkiezingsjaar enigszins opgelapt). Ik zou graag ter illustratie, de gesprekken die we bij diverse leveranciers gevoerd hebben, beschrijven, maar ik ben bang dat ik daar wel heel veel pagina's voor nodig heb en ik wil u de "kromme-tenen-ervaring" eigenlijk besparen.

Dan zijn er nog de "gewone" dagelijkse ervaringen, zoals bijvoorbeeld het feit dat we elke vrijdagochtend naar de bank moeten omdat er wel 3000.- Real opgenomen moet worden i.v.m. de betaaldag op de bouw. Zoveel geld hebben ze normaal gesproken niet in voorraad. Dus kost zelfs zoiets eenvoudigs een hoop geregel. En dan heb je ook nog de chanterende politici, een klopjacht 's avonds laat in de achtertuin door de politie op zoek naar een notoire crimineel of dreigende familieleden van opgenomen kinderen. Dingen waar je nog nooit eerder in je leven mee te maken hebt gehad. Laat ik het laatste wat toelichten want uiteindelijk gaat het bij Pinokio in de eerste plaats om kinderen. Kinderen worden veelal door de Braziliaanse ouders als een bezit gezien en als zij dat bezit aan jou uitlenen verwachten zij daar min of meer een vergoeding voor! Het is dus niet zo dat zij, naar onze denkwijze, dankbaar zijn dat Pinokio voor hun kinderen wil zorgen maar wij moeten hun dankbaar zijn en er wat tegenover stellen. Ondanks dat Lucia een Braziliaanse van geboorte is, denkt zij niet volgens die lijn en dat botst weleens met de denkwijze van deze ouders.

Bruno van 8 jaar heb ik (écht letterlijk) bibberend van angst achter de keukendeur zien staan. Zijn moeder en grootmoeder stonden te schreeuwen in de tuin dat Bruno terug naar huis moest. Op Lucia's vraag of er wat veranderd was in de thuiooituatie waardoor zij dacht dat Bruno weer thuis kon komen, antwoordde zijn moeder dat dát niet het geval was, maar dat zij een oppas voor haar zes maanden oude baby nodig had en dat kon Bruno best wel doen. Bruno werd destijds zomaar aan Lucia meegegeven zonder dat zijn moeder Lucia kende of precies wist wat onze stichting inhield: zij was al lang blij dat zij van die potverteerder af was, want stelen kon bij ook nog niet al te best. Dat was het enige dat Bruno's moeder hem had geprobeerd bij te brengen: stelen! Verder kon hij af en toe een bord met eten toegeschoven krijgen, net zoals het haar uitkwam. Of klappen krijgen. Veel klappen! Uiteindelijk is Lucia met de politie gaan praten en werd de vrouw weggestuurd. Zij ging echter niet weg voordat zij Bruno nog even de stuipen op het lijf had gejaagd door over de tuinmuur naar Bruno te schreeuwen dat "dona Lucia lekker was gearresteerd" en dat zij "heel lang naar de gevangenis moest" en dat het Bruno's schuld was dat er nu niemand voor de andere kindertjes kon zorgen! Dat Lucia alleen maar even zat na te praten met de politie die trouwens vol bewondering voor haar werk is, kon Bruno niet weten. Alle kinderen waren die middag volkomen overstuur en Lucia heeft met Bruno een lang gesprek moeten voeren om hem ervan te overtuigen dat zij echt niet naar de gevangenis ging, dat er helemaal niks veranderde en dat hij zonder zorgen bij Lucia mocht blijven wonen en morgen gewoon weer naar school mocht gaan.

Dit is alleen maar één voorval uit een turbulent leven waarin je dagelijks met allerlei onverwachte problemen en emoties geconfronteerd wordt. Je moet wel haast van gewapend beton zijn om het allemaal geestelijk en lichamelijk vol te houden. Ik ben blij dat ik het van dichtbij heb mogen meemaken en ik ben daardoor ook heel dankbaar met mijn eigen wereldje waar alles zo lekker comfortabel en soepel geregeld is.

Sceptici zeggen vaak dat dit werk slechts "een druppel op een gloeiende plaat is" maar als zo'n mannetje als bijvoorbeeld Bruno met "die druppel" gered is, is het voor mij allemaal de moeite waard! Een voorval dat gelukkig niet "dagelijks" voorkomt, was de onderbreking van ons zondagsmaal om rond twee uur 's middags door een zuster van Maria (het kindermeisje) met de mededeling dat vader (89 jaar!) erg ziek was en met spoed in het ziekenhuis moest worden opgenomen. Volgens de berichtgeving was hij stervende. Aangezien de man zeer afgelegen woont met zijn twee jonge dochters van vijftien en achttien jaar en omdat er geen enkele vorm van transport te bedenken viel om over de onbegaanbare weg naar zijn 'huis' te komen, werd er besloten om met twee auto's, waarin de beide dochters en vier volwassenen, er naartoe te gaan. Indien de man werkelijk naar het ziekenhuis moest, zouden we hem in een deken rollen en hem lopend dragen naar onze auto om hem daarna zo naar het ziekenhuis te kunnen brengen. Uiteindelijk is de man ten koste van veel bloed, zweet en tranen, dankzij Lucia in een ziekenhuis beland. Hij bleek longontsteking te hebben. Weliswaar was de vader nu buiten direkt levensgevaar, maar waar moesten de twee dochters blijven in die tussentijd? Terug naar de negorij waar hun huis staat, kon niet. Je kunt twee jonge meisjes in Brazilië niet zonder goede bescherming in een hut in de bush-bush laten overnachten. Dus toen Lucia tegen middernacht thuis kwam, had zij twee bange meisjes bij zich. Ze zijn een dikke week gebleven en hebben zich nuttig gemaakt door in het huishouden en de keuken te helpen.

Aangezien wij niet alleen kinderen in huis opnemen maar ook nog aan een 'buitenproject' werken, kan ik al die mensen die ons daarin steunen, laten zien dat we op deze wijze ook daar hulp bieden. Misschien niet op een conventionele manier maar wel op een doeltreffende wijze. Ook het brengen van voedsel en medicijnen heb ik met Lucia samen gedaan. Een goede arbeider van de bouw kreeg een voorschot op zijn bonus (alle bouwvakkers krijgen een bonus als de bouw achter de rug is en zij goed werk hebben geleverd) om hem te helpen een stukje land met een waterput te kopen waar bij voor zijn gezinnetje een huisje op kan bouwen. Ook dit valt onder ons 'buitenproject'. Vanzelfsprekend wordt "van geval tot geval" bekeken of investeren nuttig is. Zo wordt bij voorbeeld het plaatselijke postkantoor (ter grootte van een Nederlandse badkamer!) met Pinokio's hulp gesponsord. Maar wat nu bovenaan de lijst van wensen staat, is het verkrijgen van een vaste dokter in het dorp. Er is wel een medische post maar daar komt eens per week een arts en die heeft een quotum van bijvoorbeeld 20 patiënten. Als jij er komt als nr. 22, dan heb je pech gehad en kan je weer vertrekken. En als je in de tussentijd wat krijgt, heb je ook pech. Mocht je het "geluk" hebben een ambulance te vinden èn een tweede patiënt die ook naar het ziekenhuis moet (want voor één persoon rijden ze niet !!), dan heb je alléén nog maar een lift naar het ziekenhuis. Een ambulance-chauffeur is namelijk niets anders dan alleen maar chauffeur. En zelfs dat is nog twijfelachtig want vaak zijn het dodemansritten met gevaar voor eigen leven in een "normale" personenwagen met een rood kruis erop. Er moeten dus gewoon een dokter en een zuster in het dorp komen. Klinkt simpel in onze oren en hoogst normaal maar ja, dit kost vele uren praten met de juiste mensen en voordat je er achter bent gekomen wie nu die juiste mensen zijn, ben je ook weer vele uren verder! En wie gaat die dokter betalen, wordt er dan meteen gevraagd. Dus ook al is er nog geen doordacht plan boe het buitenproject geregeld moet worden en zijn de gezinnen nog niet "in kaart gebracht" (omdat er nog zoveel andere dingen te doen zijn die direkt met de bouw verbonden zijn), toch wordt er hard gewerkt aan het welzijn van deze kinderen en eigenlijk aan de hele streek. Want het kan toch ook niet zo zijn dat je "in een huis op een heuvel" voor kinderen gaat zorgen en de rest van de omgeving laat kreperen?! Daarbij komt dat als je de mensen bijbrengt boe "het moet" er voor Pinokio minder problemen (het opvangen van kansarme kinderen) zijn. De dag waarop we kunnen zeggen dat we niks meer te doen hebben, zijn we klaar. Ik vrees echter dat we nog een heel lange weg te gaan hebben.

Rineke